ارزیابی روند تبخیر- تعرق پتانسیل گیاه مرجع در حوضه آبریز قزل‌اوزن تحت شرایط تغییر اقلیم

حوضه قزل‌اوزن یکی از حوضه‏های مهم ایران در تأمین غلات مورد نیاز مردم می‏باشد. مقدار تبخیر- تعرق پتانسیل گیاه مرجع (ET0) در افق‏های 2030، 2050 و 2070 با دو سناریوی RCP4.5 (انتشار پایین) و RCP8.5 (انتشار بالا) ارزیابی شد. از خروجی چهار مدل GCM موجود در CMIP5 و ریزمقیاس نمایی آماری LARS-WG6 استفاده گردید. در این مطالعه، از آمار روزانه 2016-1989 شش ایستگاه همدید (زنجان، میانه، خلخال، زرینه، قروه و بیجار) استفاده شد. معنی‏داری اختلاف میانگین‏های‏ ET0 در دوره پایه با مقادیر نظیر هر یک از افق‏های آتی با آزمون تی استیودنت در سه مقیاس ماهانه، فصلی و سالانه در سطح 5 درصد آزمایش شد. روند تغییرات ET0 در سه مقیاس زمانی مذکور در دو دوره پایه و دوره آتی 2080-2021 (با هر دو سناریوی RCP) با روش مان- کندال (MK) در سطح 5 درصد تحلیل گردید. اثر ضرایب خودهمبستگی معنی‏دار در روش MK حذف شد. شیب خط روند با روش سن تخمین زده شد. نتایج نشان داد که در کل حوضه، براساس سناریوی RCP4.5 مقدار ET0 در افق‏های 2030، 2050 و 2070 به ترتیب 8/1، 7/3 و 7/5 درصد افزایش خواهد یافت. این رقم برای سناریوی RCP8.5 به ترتیب، 7/1، 4/5 و 1/9 درصد به‏دست آمد. بیشترین افزایش ET0 در ماه ژوئیه انتظار می‏رود. میزان ET0 سالانه در همه ایستگاه‏ها در آینده افزایش خواهد یافت. اختلاف میانگین‏های ET0 در ماه‏های ژوئن، ژوئیه، اوت، فصل تابستان و مقادیر سالانه آن در تمام دوره- سناریوها نسبت به دوره پایه معنی‏دار بودند. در دوره آتی، طبق هر دو سناریو در همه ایستگاه‏ها، روند ET0 سالانه صعودی بود.